Alcoholverslaving

Wat is alcoholverslaving?

Alcoholverslaving is verlies van vrije wil over het gebruik van alcohol.

Alcoholverslaving betekent dat je de controle over je drinkgedrag kwijtraakt en ondanks dat je weet dat alcohol negatieve gevolgen heeft, lukt het je niet om te stoppen. Vaak ben je zowel geestelijk als lichamelijk afhankelijk. Je hebt alcohol nodig om je goed te voelen en bij stoppen krijg je last van ontwenningsverschijnselen zoals trillen, zweten of prikkelbaarheid.

Artsen gebruiken hiervoor de term problematisch alcoholgebruik. Het gaat dan niet zozeer om hoeveel je drinkt, maar vooral wat het met je doet: krijg je problemen thuis, op je werk of met je gezondheid? Dan is het tijd om hulp te overwegen.

Wanneer ben je verslaafd aan alcohol?

Niet het aantal glazen per dag of week bepaalt of je verslaafd bent, maar de controle die je erover hebt. Als je merkt dat je steeds denkt aan je volgende drankje of niet meer kunt minderen, kan er sprake zijn van verslaving.

Binnen de verslavingszorg wordt een alcoholverslaving aan de hand van een aantal criteria vastgesteld. Bij deze criteria wordt vooral gekeken of je nog controle hebt over je gebruik en of er problemen zijn ontstaan door het gebruik. Er kan dan sprake zijn van een milde (2 of 3 criteria), matige (4 tot 5 criteria) of ernstige (6 of meer criteria) aandoening.

Criteria voor een alcoholverslaving^*

1. Je gebruikt vaak alcohol in grotere hoeveelheden of langer dan de bedoeling was.
2. Het lukt je niet om het alcoholgebruik te minderen.
3. Je besteedt veel tijd aan het drinken of het herstellen van alcohol.
4. Je hebt een sterke hunkering naar drank.
5. Door het alcoholgebruik kun je niet meer voldoen aan belangrijke verplichtingen op je werk, school of thuis.
6. Je blijft alcohol gebruiken ondanks terugkerende sociale of interpersoonlijke problemen. Deze problemen worden veroorzaakt of verergerd door de effecten van alcohol.
7. Vanwege het alcoholgebruik besteed je minder tijd of ben je gestopt met belangrijke sociale, beroepsmatige of vrijetijdsactiviteiten.
8. Er is sprake van terugkerend alcoholgebruik in situaties waarin dit fysiek gevaar oplevert.
9. Je blijft alcohol gebruiken, ook al weet je dat er blijvende of terugkerende lichamelijk of psychische problemen zijn die waarschijnlijk veroorzaakt of verergerd zijn door de alcohol.
10. Er is sprake van tolerantie. Bij tolerantie heb je behoefte aan steeds meer alcohol om het gewenste effect te bereiken of heb je een duidelijk verminderd effect bij dezelfde hoeveelheid alcohol.
11. Je hebt last van ontwenningsverschijnselen als je stopt met drinken of je gebruikt alcohol om ontwenningsverschijnselen te verlichten of te voorkomen.

^*Bron: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders

Symptomen van alcohol­verslaving

Een alcoholverslaving ontstaat meestal geleidelijk waardoor de signalen niet altijd direct herkend worden. The Home Clinic onderscheidt drie fasen van alcoholverslaving - elk met hun eigen kenmerken. Naast deze fasen zijn er gedragsveranderingen en uiterlijke signalen die kunnen wijzen op een probleem. Wanneer je deze signalen herkent dan is het belangrijk om in actie te komen. Deze kenmerken worden ook wel symptomen van alcoholisme genoemd.

Veranderingen in gedrag en uitstraling

Naarmate de verslaving ernstiger wordt kunnen er ook gedragsveranderingen optreden en worden uiterlijke signalen zichtbaar. Deze veranderingen worden niet altijd herkend als onderdeel van een verslaving, maar kunnen belangrijke aanwijzingen zijn.

Oorzaken van een alcoholverslaving

Waarom raakt iemand verslaafd aan alcohol? Er is meestal niet één enkele reden. Vaak gaat het om een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren:

Gevolgen van alcohol­verslaving

Een alcoholverslaving kan ingrijpen op veel terreinen van je leven. Het beïnvloedt je stemming en kan leiden tot angst, somberheid, stress of slaapproblemen. Ook relaties lijden er vaak onder: partners en kinderen ervaren spanningen en conflicten, terwijl vrienden of familieleden zich soms terugtrekken. Een alcoholverslaving raakt dus nooit alleen de drinker. The Home Clinic betrekt daarom, als dat mogelijk is, ook gezinsleden bij de behandeling om samen te werken aan herstel en de negatieve spiraal van wantrouwen te doorbreken.

Daarnaast heeft langdurig alcoholgebruik gevolgen voor de lichamelijke gezondheid en het immuunsysteem. Het kan schade veroorzaken aan lever en hersenen en verhoogt het risico op verschillende vormen van kanker. Specifieke situaties brengen extra risico’s met zich mee: tijdens een zwangerschap kan alcohol het ongeboren kind schaden en in combinatie met medicijnen of drugs kan het gebruik zelfs gevaarlijk zijn.

Veel gevolgen van langdurig alcoholgebruik ontstaan geleidelijk. Vaak merk je pas later dat je gezondheid, energie of relaties eronder lijden. Juist daarom is het verstandig om tijdig stil te staan bij je drinkgedrag en – als dat nodig is – professionele hulp te zoeken.

Hulp bij alcoholverslaving

Wil je stoppen of minderen? Lees op de pagina over afkicken van alcohol hoe behandeling bij The Home Clinic eruitziet: stap voor stap, persoonlijk en online vanuit huis. Hulp is altijd dichtbij — ook als je nog twijfelt.

Verlies van Controle?

Twijfel je over je eigen alcoholgebruik of dat van een dierbare naaste?

0294 450 186

Veelgestelde vragen over alcoholverslaving